Vanwege het coronavirus werken onze medewerkers thuis.
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Russisch gas Westerse kopers van Russisch gas moeten speciale Russische bankrekeningen openen, zodat hun euro’s of dollars kunnen worden omgewisseld in roebels. Wie dit niet doet, dreigt Poetin, krijgt geen gas.
Westerse klanten van Russische gasbedrijven moeten vanaf vrijdag speciale bankrekeningen openen in Rusland om betalingen te doen. Betalingen in euro’s of dollars worden door Gazprombank, de bank van energiereus Gazprom, dan omgewisseld in roebels. Wie niet aan de eis voldoet, krijgt geen gas meer geleverd, zo verklaarde de Russische president Vladimir Poetin donderdag volgens internationale persbureaus.
Hoe de aankondiging in de praktijk zal uitwerken, is nog onduidelijk. Anders dan Poetin ruim een week geleden suggereerde, hoeven klanten uit „onvriendelijke landen” (waaronder alle EU-landen) niet direct met roebels te betalen voor het gas dat zij uit Rusland betrekken. Zij kunnen de betalingen blijven doen in euro’s of dollars, zoals gebruikelijk. Maar daarvoor moeten ze, volgens een presidentieel decreet, nu wel een extra handeling verrichten. „Om gas te kopen, moeten zij roebelrekeningen openen bij Russische banken”, zei Poetin. „Van die rekeningen zullen de betalingen worden gedaan”, en dit vanaf deze vrijdag al, aldus Poetin op de Russische televisie, geciteerd door persbureau Reuters. Als westerse klanten hieraan niet voldoen, „dan zullen wij dit beschouwen als het in gebreke blijven van de koper, met alle gevolgen van dien. Niemand verkoopt ons iets gratis, en wij gaan ook niet aan liefdadigheid doen. Dus bestaande contracten worden [in dat geval] afgebroken.”
Onduidelijk is nog of westerse energiebedrijven makkelijk aan de eis kunnen voldoen. Dit zal duidelijk worden vanaf de tweede helft van april. Volgens persbureau Reuters beginnen dan de betalingen voor de energieleveringen van de maand april. Een woordvoerder van het Nederlandse energiebedrijf Eneco, dat gas koopt van een Duitse dochter van Gazprom, wilde donderdag tegenover NRC alleen kwijt dat het bedrijf het decreet „bestudeert”. Ook andere Europese energiefirma’s hielden zich tegenover buitenlandse media op de vlakte.
Poetin lijkt het Westen met het dreigement voor het blok te willen zetten: wie gas wil blijven ontvangen uit Rusland, moet medewerking verrichten aan een plan dat erop is gericht om westerse sancties tegen Rusland te ondergraven. Het openen van rekeningen bij Russische banken, waarvan enkele door sancties zijn getroffen, doorbreekt het financiële isolement van Rusland.
Daarnaast moet de directe omwisseling van harde, westerse valuta in roebels de koers van de Russische munt, die door de westerse sancties een forse klap heeft gekregen, ondersteunen. De koers van de Russische munt is de laatste weken overigens al opgekrabbeld, onder meer omdat Rusland ondanks de sancties energie is blijven verkopen tegen torenhoge prijzen die door de oorlog in Oekraïne zijn opgedreven.
Ook moeten de roebels die nu, via Gazprombank, het land binnenvloeien, de politieke armkracht van het Kremlin vergroten. Dagelijks vloeien honderden miljoenen euro’s aan energie-inkomsten uit het Westen naar Rusland. Met euro’s of dollars kan de Russische regering binnenlands niet veel aanvangen, maar met roebels kunnen bijvoorbeeld sociale maatregelen worden betaald om de economische crisis te lijf te gaan. Oorlogsuitgaven kunnen eveneens makkelijker worden betaald.
De voorbije dagen verklaarden EU-en G7-landen eensgezind dat ze zouden weigeren om aan de Russische eis te voldoen om gas met roebels te betalen. Europese politici, onder wie de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, herhaalden dit standpunt donderdag. Of ze ook zullen weigeren om mee te werken aan de nu door de Russen bedachte omweg, valt nog te bezien.
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt. U kunt ons ook anoniem een tip geven.